فرهنگ ایرانی را تعریف کنید؟
فرهنگ ایرانی یک مقوله و سوال به درازای تاریخ بشریت و تمدن آن است . گران سنگ ترین ، غنی ترین ، پربار ترین و حتی جهان شمول ترین فرهنگ بشریت ، فرهنگ ایران است. بسیار غنی ، متمدن ، میراث فرهنگی ، تاریخی ایران علیرغم هجوم بیگانه و خودی در جهان بی مانند است . ایران در دوران باستان شاهنشاهایی چون شاهان هخامنشی را به خود دیده است . با وجود تغییرات سیاسی ، مذهبی ، تاریخی ایرانیان ارتباط عمیق با گذشته خود را حفظ کرده است . اگرچه زندگی روزمره در ایران و دین با اسلام شیعه در هم آمیخته است اما هنر ، ادبیات و معماری بومی این کشور یادآور سخت عمیق ملی آن و فرهنگ ادبی گسترده تری است که در دوران پیشین در سراسر خاورمیانه ، جنوب آسیا گسترش یافته است . از دیدگاه فرهنگی بهش اعظم تاریخ نوین ایران به تنش میان مذهب شیعه و میراث فرهنگی ایران تعلق گرفت .
ایران به عنوان یک کشور چند قومیتی شناخته شده است و قومیت های فارسی زبان ، لر ، ارمنی ، آذری ،کرد، عرب ، بلوچ ، ترک و دیگر قومیت ها هر کدام دارای آیین های ادبی و تاریخی ویژه ای نیز هستند که قدمت بسیاری از آن ها به سده ها پیش باز میگردد . فرهنگ ایران در مقوله مذهب و آداب و رسوم بسیار قدرتمندتر از سایر مقوله ها درخشیده است و از معدود فرهنگ های جهان و حتی منحصر ترین فرهنگ جهان است که تسلیم هیچ زبانی نه یونانی ، نه غربی ، نه مغولی علیرغم سختگیری ها نشد و حتی برعکس در زبان آنها نفوذ کرده و تاثیرگذار بوده است. و این به دلیل عمق اقیانوس فرهنگ ایران است.
عناصر فرهنگ ایرانی : عناصر فرهنگ ایرانی را که فراتر از مرزهای سیاسی ایران است میتوان نام برد: ۱- زبان فارسی و گویش ها و لهجه های آن بخصوص کردی ۲-جشن های محلی از جمله نوروز و شب یلدا و تقویم خورشیدی ۳-فلسفه ۴-دین و آیین ها شامل زروانیسم ، میترایسم ، مهر پرستی ، زرتشتی ۵- هنر ایرانی شامل ادبیات و شعر فارسی و کردی ۶- معماری ایرانی حتی خوراک ایرانی ۷- موسیقی و آوازهای ایرانی و غیره .
فرهنگ ایرانی به شدت به فرهنگ ها و مردم جهان تا نقاطی چون ایتالیا ، مقدونیه ، روسیه ، شرق اروپا ، آسیای میانه ، عربستان ، شبه قاره هند و شرق آسیا همچون چین تأثیر گذار بوده است .
در محل تاریخ غنی ایران از راه هنر ، معماری ، شعر ، دانش و فناوری ، پزشکی ، فلسفه و مهندسی اثر قابل توجه بر جهان گذاشته است . در مورد لباس و نساجی فردوسی در شاهنامه کیومرث را مبدع و مخترع داشته است و بعد از او هوشنگ چرم ساز مبدع لباس چرمی و تهمورث دیوبند را مبدع سواد و خط و آغازگر نساجی در ایران است . هخامنشیان در پوشاک دنباله رو فرهنگ پوشاک ماد بوده و اشکانیان توجه به بیگانگان و یونان داشته ولی ساسانیان پوشاک خود را براساس بیگانگان گذاشته اند .
قالی ایرانی از دیرباز بلند آوازه و مورد استفاده بوده است (گرنفون در کتاب سیرت کورش) در بین سال های ۴۳۰تا ۴۳۵ ق. م مینویسد (ایرانیان برای اینکه بسترشان نرم و زیبا باشد قالیچه زیر بستر خود میگذاشتند .
معماری : دارای دانش بومی و پیشینه ای طولانی است . در طول تاریخ به عنوان عالی ترین بخش هنر ایران شناخته شده است . این معماری در دوره هخامنشیان ، پارت ها ، ساسانیان برتر بوده است . چغازنبیل ، پارسه تخت جمشید ، مجموعه آثار رهبانی ارامنه ایران و غیره از مهمترین شاخصه های بارز فرهنگ ایرانی بوده است .
رسوم : عید نوروز ، مراسم دید و بازدید و گردشگری ، سیزده بدر ، چهارشنبه سوری ، جشن تیرگان ، مهرگان ، سپندارمذگان ،امرداد ، شب یلدا از بازماندگان آداب و رسوم ایرانی هستند .(مطالب برگرفته از کتاب میراث فرهنگی مکتوب یا آداب و رسوم در ایران قدیم به تألیف لریتا بدیعی)